بررسی اثرات جهت و درجه شیب بر کیفیت خاک در جنوب شرق مشهد

Authors

حجت امامی

دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد محمد باقر صوفی

دانشگاه فردوسی مشهد علی رضا کریمی کارویه

دانشگاه فردوسی مشهد غلام حسین حق نیا

فردوسی مشهد

abstract

چکیده مبسوطسابقه و هدف: توپوگرافی به عنوان یکی از عوامل خاک سازی در قالب جهت و موقعیت شیب بر ویژگی های فیزیکی خاک موثر است. جهت شیب از طریق تاثیر بر روی رطوبت، دما و فعالیت ریزجانداران خاک باعث تغییر ماده آلی خاک در جهت های مختلف شیب و باعث ایجاد تفاوت در کیفیت خاک می شود. درجات مختلف شیب نیز از طریق انتقال رس ها و ماده آلی به قسمت های پایین شیب و تغییر در جرم مخصوص ظاهری، کیفیت خاک را تحت تاثیر قرار می دهند (15). بررسی کیفیت خاک به منظور حداکثر بهره برداری کشاورزی با حداقل تخریب زیست محیطی و جلوگیری از فرسایش خاک ضروری است. هدف از این پژوهش بررسی کیفیت خاک در درجات مختلف دو جهت شمالی و جنوبی در حوضه سد طرق درجنوب شرق مشهد بود. مواد و وروشها: برای ارزیابی کیفیت خاک، تعداد ۴۰ نمونه خاک ازعمق ۰ تا ۳۰ سانتی متری دو جهت شمالی و جنوبی در شیب های کمتر از ۱۰%، ۱۰ تا ۲۰ %، ۲۰ تا ۳۰ % و بیشتر از ۳۰ % از حوضه سد طرق واقع در جنوب شرق مشهد برداشته شد. از هر درجه شیب ۵ نمونه برداشته شد و ویژگی هایی مثل درصد ماده آلی خاک، جرم مخصوص ظاهری، مقدار آهک، نسبت جذب سدیم (sar)، میانگین وزنی قطر خاکدانه ها، رس و سیلت قابل پراکنش در آب، درصد شن، سیلت و رس خاک، واکنش خاک و شاخص پایداری ساختمان خاک (si) اندازه گیری شدند. نمره مربوط به هر ویژگی بر اساس توابع نمره دهی و وزن هر ویژگی از تقسیم سهم هر ویژگی بر مجموع سهم تمام ویژگی ها به وسیله نرم افزارjmp4 محاسبه شد، سپس شاخص کیفیت خاک بر اساس مجموع حاصل ضرب نمره هر ویژگی در وزن آن محاسبه گردید. نتایج و بحث: بر اساس نتایج این پژوهش، همبستگی بین شاخص کیفیت خاک با ماده آلی، آهک، رس و سیلت قابل پراکنش در آب، سیلت و رس مثبت و با شن و میانگین وزنی قطر خاکدانه ها منفی و معنی دار در سطح یک درصد به دست آمد. مقدارعددی شاخص کیفیت خاک در شیب شمالی به طور معنی داری بیشتر از شیب جنوبی بود. علت بیشتر بودن شاخص کیفیت خاک در جهت شمالی شیب در محدوده بهینه قرار داشتن اکثر ویژگی ها نسبت به جهت جنوبی شیب است. بین درجات مختلف شیب جنوبی با هم تفاوت معنی داری وجود نداشت، ولی در جهت شمالی بین درجات مختلف شیب با شیب ۲۰ تا۳۰% تفاوت معنی داری مشاهده شد و مقادیر کیفیت خاک در این شیب کمتر از سایرشیب ها بود.نتیجه گیری: در این پژوهش کیفیت خاک بیشتر تحت تاثیر جهت شیب بود و درجات مختلف شیب تاثیری بر روی کیفیت خاک نداشتند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی اثر درجه و جهت شیب بر کیفیت خاک و فرسایش پذیری خاک-های جنوب غرب مشهد (مطالعات موردی: حوضه سد طرق)

بررسی کیفیت خاک به منظور حداکثر بهره برداری کشاورزی با حداقل تخریب زیست محیطی و جلوگیری از فرسایش خاک ضروری است. هدف از این پژوهش بررسی کیفیت خاک در دو جهت شیب شمالی و جنوبی و در شیب های کمتر از??درصد، ??-?? درصد،??-?? درصد و بیشتر از ?? درصد در حوضه سد طرق درجنوب غرب مشهد بود. ویژگی های مورد بررسی در این پژوهش شامل درصد ماده آلی خاک، جرم مخصوص ظاهری، مقدار آهک، نسبت جذب سدیم (sar)، میانگین وزن...

تغییرپذیری فرسایش سطحی و دانه‌بندی ذرات خاک نسبت به جهت و درجه شیب دامنه در منطقه نیمه‌خشک در غرب زنجان

Soil erosion by surface runoff introduced as surface erosion is one of the main mechanisms of land degradation in the hill slopes. Slope characteristics including aspect and gradient can control the differences of soil properties along the hillslope. This study was conducted to investigate the effect of slope aspect and gradient on variations of some soil properties in the short slopes. Five hi...

full text

تغییرات برخی پارامترهای کیفیت خاک بر اثر تغییر کاربری اراضی در موقعیتهای مختلف شیب اراضی لسی در شرق استان گلستان

امروزه نرخ سریع رشد جمعیت سبب شده تا پوشش های طبیعی سطح زمین به خصوص جنگل ها توسط بشر تخریب شده و جهت تولید محصولات کشاورزی زیر کشت برده شوند. متصاعد شدن مقادیر قابل توجه کربن و گازهای گلخانه ای از آثار نامطلوب معضل تغییر کاربری های طبیعی اراضی است. به منظور بررسی تغییرات پارامترهای مختلف کیفیت خاک در نتیجه تغییر کاربری، اراضی لسی و شیبدار شرق استان گلستان واقع در حوزه آبخیز آق سو انتخاب شد. ...

full text

اثرات تغییر کاربری اراضی بر شاخص های کیفیت خاک در شرق استان اردبیل

اثرات تغییر کاربری اراضی بر کیفیت خاک در منطقه فندقلوی استان اردبیل در سه کاربری مجاور هم جنگل، مرتع و زراعی بررسی گردید. سی نمونه خاک از هر کاربری‌ برداشته و برخی شاخص‌های کیفی در آنها اندازه‌گیری شد. در اثر تغییر کاربری‌ اراضی جنگلی به مرتعی و زراعی به‌ترتیب میانگین کربن آلی از 8/5 به 08/3 و 24/2 درصد، نیتروژن از 46/0 به 22/0 و 11/0 درصد، میانگین وزنی قطر خاکدانه‌ها از 28/1 به 97/0 و 35/0 میل...

full text

بررسی شاخص‌های تفرق خاک و ارتباط تکامل خاک - زمین‌نما در اقلیم خشک جنوب شرق ایران

اطلاع در مورد تغییرات مکانی خاک از نظر اندازه‌گیری تنوع خاک، امکان برآورد کیفیت و تنوع در نقشه‌های خاک را ارائه می‌دهد. شاخص‌های تنوع و مدل‌های توزیع فراوانی ابزار آماری است که اکولوژیست‌ها در دهه‌های اخیر برای تجزیه و تحلیل قواعد ذاتی نهادهای مختلف محیطی به کار گرفته‌اند. در این پژوهش، بررسی روابط بین تکامل خاک-زمین‌نما و سطوح ژئومرفیک مختلف و همچنین شاخص‌های تنوع خاک و روابط بین سطح و شاخص‌ها...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
پژوهش های حفاظت آب و خاک

جلد ۲۳، شماره ۲، صفحات ۳۰۱-۳۱۰

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023